Industriële reinigingstechnieken

Laser Cleaning

Voor laser cleaning gebruiken we een laserstraal met een vermogen van 1000W en meer om oppervlaktevervuiling te verwijderen. Dit lijkt misschien niet heel veel, maar dit vermogen wordt geconcentreerd op een heel kleine oppervlakte, waardoor een heel hoge energiedensiteit wordt bekomen.

Het fijne lichtpuntje kan daardoor op een heel korte tijd een sterke opwarming veroorzaken van het materiaal waarop het schijnt. Concreet betekent dit dat je in een fractie van een seconde een metaal tot het smeltpunt brengen en zelfs tot het verdampingspunt. Dit is ook hoe lasercutters werken: ze verdampen het beschenen materiaal en kunnen zo door enkele centimeters staal snijden alsof het boter is.

Zandstralen (sandblasting)

Zandstralen is een zeer wijdverspreide techniek om vervuilde oppervlakken te reinigen. Zandkorrels (of tegenwoordig vaak andere korrels) worden met behulp van perslucht tegen hoge snelheid tegen het vervuilde oppervlak geschoten. Door de hoge snelheid en de ruwe vorm van de korrels vindt er een abrasief proces plaats. Anders gezegd: de vervuiling slijt weg of brokkelt los. Zandstralen kan gebruikt worden voor het reinigen van gevels, schepen en industriële onderdelen. Er wordt roest mee verwijderd, maar ook coatings, oude verflagen en andere vormen van vervuiling. Voor heel fijne vormen is zandstralen minder geschikt omdat de korrels ook de onderliggende lagen afslijten, wat meestal niet gewenst is. Ook moet er gezorgd worden voor een afgesloten ruimte en een speciaal pak om de omgeving en de operator te beschermen, aangezien de korrels tegen hoge snelheid in het rond vliegen, samen met de losgekomen vervuiling. Vaak blijven er ook nog losse zandkorrels achter op het behandelde stuk, waardoor manuele nareiniging nodig is. Er bestaan ook zandstraalmachines, waarin het werkstuk wordt geplaatst en waar automatische reiniging plaatsvindt.

Droogijsstralen (dry ice blasting)

Droogijsstralen is een zeer vergelijkbare reinigingstechniek als zandstralen. In tegenstelling tot bij zandstralen, blijven er echter geen korrels achter na de behandeling. Omdat de korrels gemaakt zijn van droogijs, wat bevroren CO2 is, verdampen deze direct na de impact op de te reinigen ondergrond. De losgekomen vervuiling vliegt echter wel door de ruimte, wat de nodig afscherming van mens en omgeving noodzakelijk maakt. Droogijsstralen wordt minder gebruikt bij grote oppervlaktes zoals schepen en gevels, maar is gangbaar bij het reinigen van machine-onderdelen, oldtimers en mallen. Net zoals bij zandstralen slijt het werkstuk ook mee af door de droogijsdeeltjes, dus bij meervoudige reiniging zal slijtage optreden aan de te reinigen onderdelen.

Pyrolyse (thermische reiniging)

Bij het reinigen van grote hoeveelheden onderdelen of moeilijk te bereiken hoekjes en kantjes kan pyrolyse een interessante techniek zijn. Hierbij wordt het werkstuk in een pyrolyse-oven geplaatst en opgewarmd tot hoge temperatuur. De vervuiling, die vaak koolstof-gebaseerd is, verdampt terwijl het werkstuk onaangeroerd blijft. Na een tiental uren in de oven zijn de stukken proper. Bij pyrolyse moet men steeds opletten voor thermische vervorming van de stukken en voor het veranderen van de oppervlakte-eigenschappen van de onderliggende laag. Deze techniek is enkel bruikbaar als de te reinigen stukken demonteerbaar zijn en in de oven passen. Dit maakt pyrolyse ongeschikt voor grote of vast oppervlakken. Een typische toepassing is het reinigen van industriële bakvormen, die relatief klein zijn, in grote aantallen gebruikt worden en vaak vervuild zijn met organische componenten die gemakkelijk verdampen. Soms wordt pyrolyse gecombineerd met een lichte vorm van zandstralen, wat wervelbed-reiniging wordt genoemd.

Chemische reiniging

Bij chemische reiniging worden de te reinigen werkstukken in een bad met een chemische oplossing ondergedompeld. Meestal zijn deze baden op hoge temperatuur om de chemische reactie met de vervuiling te versnellen. Na enkele uren of dagen in het bad is alle verontreiniging weggevreten of losgekomen en zijn de stukken proper. Net zoals bij pyrolyse moeten de stukken worden gedemonteerd en afgevoerd naar het reinigingsbedrijf. Bedrijven hebben meestal geen eigen chemische reiniging omdat dit specifieke toelatingen vereist ivm milieuwetgeving. Het milieuaspect wordt steeds meer als een nadeel gezien van chemische reiniging, samen met de totale doorlooptijd van een volledige reiniging. Niet alle materialen zijn geschikt voor deze techniek omwille van mogelijke reacties met de chemische baden. Een specifieke toepassing van chemische reiniging is het reinigen van leidingen, waar andere methodes zeer moeilijk bij kunnen. Er wordt dan een chemische vloeistof door de leidingen gepompt die de vervuiling mee afvoert.

Hogedrukreinigen met water

Deze techniek is goed bekend bij het grote publiek. In de industrie worden vaak veel hogere drukken en temperaturen gebruikt. Waterdrukken van meer dan 1000 bar zijn niet uitzonderlijk en kunnen zeer hardnekkige vervuiling verwijderen. Ondanks het gebruik van een schijnbaar onschuldige vloeistof als water is er het risico om de ondergrond blijvend af te slijten of te beschadigen. Water onder hoge druk wordt zelfs gebruikt om staal te snijden en kan dus een ongewenst neveneffect zijn bij het reinigen. Door de hoge drukken is veiligheid een belangrijk aandachtspunt en moet de omgeving ook voldoende afgeschermd worden. Het losgekomen vuil en de waternevel verspreidt zich ver in de omgeving, wat vaak niet gewenst is. Hogedrukreinigen is zeer geschikt voor grote oppervlaktes en is financieel interessant door het goedkope reinigingsmiddel, water.

Vergelijkingstabel reinigingsmethodes